Kalendarium historii Budapesztu

Ten artykuł od 2012-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Kalendarium historii Budapesztu przedstawia najważniejsze wydarzenia ułożone w sposób chronologiczny.

I w. ne. – Rzymianie podbili teren Panonii i założyli na terenach dzisiejszej dzielnicy Óbuda obóz legionów Aquincum. W późniejszym okresie przekształcił się on w kolonię^[1].

.

ok. 294 – budowa Contra-Aquincum w miejscu dzisiejszego Pesztu^[2]^[3]..
początek V w. – Hunowie pod wodzą Attyli zdobyli Aquincum – koniec rzymskiego panowania na tych terenach.
1242 – wojska mongolskie złupiły Budę i Peszt.
1244 – król Bela IV nadał Budzie status wolnego miasta, a Pesztowi przywileje królewskie.
1247–1265 – powstał pierwszy zamek królewski w Budzie.
1309 – pierwsza koronacja królewska w Budzie – Karola Roberta Andegaweńskiego.
1395 – założenie Uniwersytetu w Óbudzie^[4].
1468 – status wolnego miasta dla Pesztu.
1526 – pierwsze zajęcie miast przez Turków;
1541 – ponowne zajęcie miast przez wojska tureckie – początek kilkusetletniej okupacji. Okres upadku miasta.
1686 – zdobycie miast przez wojska chrześcijańskie. Rządy w Budzie i Peszcie obejmują Habsburgowie.
1749 – za czasów panowania Marii Teresy rozpoczęły się prace rekonstrukcyjne na zamku królewskim – przebudowa w stylu barokowym.
1802 – założenie Muzeum Narodowego przez hrabiego Széchenyiego.
1842 – rozpoczęcie budowy Mostu Łańcuchowego.
1848 – Wiosna Ludów na Węgrzech – powstanie przeciwko Habsburgom zostało stłumione – na górze Gellérta Austriacy zbudowali cytadelę, która trzymała w szachu całą okolicę.
1867 – koronacja Franciszka Józefa I i jego żony Elżbiety na monarchów węgierskich w kościele Macieja w Budzie jako efekt powstania Austro-Węgier.

1873 – Óbuda, Buda i Peszt połączone zostały w jedno miasto – Budapeszt.
1885–1904 – budowa gmachu parlamentu.
1896 – uroczyste obchody 1000-lecia przybycia plemion węgierskich nad Dunaj. Wystawa Milenijna w mieście – powstało wiele reprezentacyjnych budynków oraz linia metra (najstarsza, po londyńskiej, w Europie).
1905 - konsekracja Bazyliki św. Stefana
1906 – rozpoczęło działalność Muzeum Sztuk Pięknych.
1944 – wojska niemieckie zajęły miasto (regent Horthy usiłował zawrzeć z aliantami pokój). Krótkie i krwawe rządy węgierskich faszystów. W wyniku walk z Armią Czerwoną miasto zostało zamienione w gruzy.
1956 – powstanie w Budapeszcie przeciwko interweniującym wojskom sowieckim. Tysiące ofiar.
1972 – otwarcie drugiej linii metra.

Przypisy